Hôm nay mình mới ngồi coi Miss Americana. Hiện tại còn khá bay bay với nhiều suy nghĩ đan xen, lộn xộn. Nhưng có một điều là nó làm mình nhớ lại mình luôn ấn tượng với khả năng kể chuyện, miêu tả và chơi chữ của Taylor đến thế nào. Tới mức có lần từng làm hẳn một bài phân tích ít lời bài hát trên MindTriibe hồi album Forklore mới ra. Hôm nay muốn share mấy cái phân tích hăm hở đó lên blog. Đọc lại thấy đợt đó máu ghê :D
Bạn có thể nghe nhạc ở đây nè.
Rùi xem qua phần mình phân tích nhảy múa hồ hởi hùng hục sau đây.
---
Masterpiece!
Lời nhạc đỉnh không thể tả được bằng lời!
Lối viết lyrics kể chuyện, thơ ơi là thơ với bao nhiều hình tượng, ẩn dụ và chơi chữ của Taylor từ xưa đến nay vẫn thuộc hàng đỉnh, nhưng mà album này thì chắp cánh bay moẹ luôn. Xỉu thật sự. Album này chị gái viết hoàn toàn trong đợt dịch, trong lúc tự cách li thì theo lời chị: "my imagination ran wild". Truyền cảm hứng về ích lợi của việc ngồi im một mình ghê.
Có hai khoảnh khắc thú vị mà mình notice được lúc nghe album này. Một là lúc mình mới mở bài hoax lên, trời, mình quan sát được là trạng thái cơ thể mình hoá lỏng trong tích tắc để hoà vài giai điệu của bài hát luôn. Kiểu não đang chạy phạch phạch phạch phạch, cái thấy sóng biển, cái nằm im re. Hai là lúc mới thấy visual của bài the 1, tự nhiên cái mình bật khóc. Chưa lí giải được nhưng mà nó phải như nào lắm thì nó mới chạm như vậy.
Có một comment như này trên Youtube bài hoax của Taylor mà mình vô cùng đồng tình: This whole album is “sitting by a foggy window sipping tea on a rainy august night, with a cat curled in your lap while you read french poetry wearing a cardigan” kind of vibe.
Cá nhân mình thì phại nghe album này kiềm chế một chút vì bị nhạy con chữ nên nghe một hồi thấy lòng buồn man mác như nhạc như lời lúc nào không biết luôn...
Ví dụ:
the 1 We never painted by the numbers, baby But we were making it count
Painted by the numbers là theo lối mòn, chạy theo con số, KPI các kiểu đó (Hana's Lexis dịch), make it count là làm cho đáng, làm cho tới. Một cái gì đó count là cái thứ đó đáng giá. Nhưng hay ở chỗ count là collocation của numbers, thường nhắc tới "số" thì mình sẽ "đếm". Nhưng cả hai cụm dùng hai chữ dính nhau về nghĩa đen này lại đều là idioms mang nghĩa khác hẳn. Chơi chữ cool ngầu.
my tears ricochet
You know I didn't want to have to haunt you But what a ghostly scene
Haunt là ám nè, còn ghostly là ma mị, hai từ này cùng trường từ vựng ma quái. Hay ở chỗ nữa là từ đuôi ly thường là trạng từ, nhưng ở đây lại là tính từ gốc từ chữ ghost là ma. "Em hông mún ám anh đâu, nhưng mà ui chao cái cảnh gì mà rùng rợn quá". Tức là em không mún nhưng xin lỗi nha em cũng phải ám thôi hà. Thay vì nói trắng ra là nhưng em đang ám anh nè, thì nó nâng lên một cấp ẩn dụ nghe qua có thể tự suy ra được: "What a ghostly scene".
I didn't have it in myself to go with grace 'Cause when I'd fight, you used to tell me I was brave
Máu em hông phải máu hiền hoà, em hông có thanh thoát lướt ra khỏi cuộc đời anh được. Mà hả hồi xưa mỗi lần em lồng lộn, em chiến đấu, anh đã khen em là em dũng cảm ghê. Grace với rude là hai đầu spectrum. Brave với coward/ fake cũng là hai đầu spectrum. Nhưng grace với coward, brave với rude là hai mặt của hai đồng xu. Nên ý là bây giờ thì hiện trạng đang thấy em không có grace, em hơi lồng lộn và ồn, nhưng mà cũng chính việc này hồi xưa thì anh đã thấy nó là dũng cảm đấy. Ý là hai câu đơn giản nhưng mà lột tả sự thay đổi góc nhìn giữa khi yêu nhau và khi bai nhau luôn, đỉnh kout.
invisible string Time, mystical time Cutting me open, then healing me fine
Mình hay nói là thời gian sẽ chữa lành tất cả đó, thì câu này giống vậy. Nhưng thứ tự là dẫn đối tượng là "thời gian" ra trước - time, mystical time. Thời gian làm gì? Thời gian cắt tui ra =)) Ý là sống qua thời gian thì kiểu gì mà không bị hurt, thì cứ mỗi lần hurt như vậy là bộ đồ lòng như bị banh ra, tổn thương như một vết thương thể lí hở. Thay vì dùng chữ hurt, hay break, thì dùng chữ "cut", như vết giao mổ vậy, tượng hình hơn nghe thôi mà thấy thốn. Xong rồi thời gian làm gì nữa? Heal me fine - chữa lành.
Cold was the steel of my axe to grind For the boys who broke my heart Now I send their babies presents
Câu trên khá là bạo lực, kiểu, cái đầu riều dành tặng (để chặt đầu hay gì? ==") mấy thằng nhóc từng làm tan vỡ trái tim em thì làm từ kim loại lạnh tanh. Nghe đầy mùi máu điên của bà Taylor chứ... Nhưng mà giờ thì "em gửi quà cho con của tụi nó". Ý là từ khúc muốn giết người qua muốn gửi quà cho con thì nó đã là một quá trình chứ nhỉ. Từ lúc hồi xưa quen nhau tới giờ người ta có con thì biểu hiện thay đổi thời gian nè. Rồi thay vì nói là qua thời gian đó, em đã trưởng thành hơn, đã làm hoà với quá khứ, tha thứ và vẫn giữ mối liên hệ lành mạnh đáng iu với những người cũ đã có con cả rồi cơ đấy, thì nói như trên. Ngắn gọn, tượng hình, nghe đổ mồ hôi hột.
Gold was the color of the leaves When I showed you around Centennial Park Hell was the journey but it brought me heaven
Hai câu trên đơn giản là tả hai đứa đã từng dẫn nhau đi chơi ở công viên giữa mùa thu lá vàng. Chuyến đi đó không biết có chuyện gì, chị bải mỏi chưn, dẫm shit, trời gió quật tóc chỉ bay quắn, hay sao, nhưng đại khái là yếu tố vật lí nào đó đã làm nó was "hell". Hell thì hell nhưng đi với anh nên là buổi đi dạo sao đâu mà nó làm lòng em khoan khoái sung sướng, "it brought me heaven". Heaven với hell lật ngược nghĩa thì tụi mình biết rùi he.
illicit affairs Don't call me "kid," don't call me "baby" Look at this idiotic fool that you made me You taught me a secret language I can't speak with anyone else
Bài hát này nói về cảm xúc của một người chơi với một người ngoại tình nè. Cả bài hát miêu tả những trạng thái, suy nghĩ, sắc thái ham muốn của một người dính tới một người trong một mối quan hệ khác. Kid, baby là cách mấy ảnh hay gọi yêu mấy chỉ, especially trong bối cảnh bài này thì mình còn thấy phảng phất mùi bed scenes. Bên cạnh đó thì kid, baby gắn liền với sự ngây thơ trong sáng này, con nít hay thế. Nhưng câu sau có cụm idiotic fools. Hai chữ này đều có nghĩa là ngu ngốc, ngu muội, ngu đần, chị dùng hai chữ luôn một lần để nhấn mạnh. Again, iu đương vô thì gọi nhau bằng những từ dễ thương, nhưng cùng một thứ nhưng mặt khác của đồng xu thì nó thành nghĩa negative khi bối cảnh thay đổi. Ở đây là việc thôi anh ơi đừng gọi tui là bé iu nữa, anh có thấy anh đã biến tui thành con quỷ ngu ngốc ngớ ngẩn như nào đây không! Anh dạy tui thứ ngôn ngữ bí mật mà giờ đây tui không nói được với ai nữa hết - Sẵn diễn tả luôn sự bức bối, bức bí của một người trong cuộc yêu nồng chái hăng say nhưng mà không nói với ai được vì, đó, ừ, nó là affair mà.
hoax Your faithless love's the only hoax I believe in
Chơi chữ faithless với believe nè, faith với believe cùng trường phái là tin. Hoax nghĩa là trò xạo chó =)) Tình iu của anh thì méo chung thuỷ đâu nhưng đó là lời nói dối duy nhất em tin. Kiểu là em cũng biết là xạo chó đó nhưng em lỡ tin rồi.
You knew it still hurts underneath my scars From when they pulled me apart But what you did was just as dark Darling, this was just as hard
Đoạn này thì mình thích chữ pull me apart, chữ dark và cách mà Taylor link hai chuyện này. Pull me apart kiểu là xé toạc tui sha. Tức là paraphrase của chữ hurt luôn. Thay vì nói hurt thì nói xé tui ra cho nó tượng hình, nghe cho nó ớn lạnh. Dark là tăm tối, giống như trong dark comedy trên Netflix, thì thường sẽ liên tưởng tới mấy cái giết chóc đau đớn này kia - Anh biết đó, em vẫn còn đau đằng sau những vết sẹo từ những lần bọn họ xé toạc trái tim em - nhưng anh à, những gì anh làm thì cũng tàn nhẫn y như vậy đó, nó thốn y chang hà.
Link qua trải nghiệm iu đương một tí thì ví dụ như sau một mối tình tan vỡ đi hen, mình sẽ tìm đến một người khác, tưởng là tỉnh táo hơn để chọn lựa một người biết trân trọng mình hơn, không có làm với mình cái mà người trước đã làm khiến mình tổn thương, lăng nhăng chẳng hạn. Nhưng mà người kế đó lại có cách khác để làm tổn thương mình, mà mình không ngờ trước, và rồi mình vẫn bị tổn thương. Đó, thì lời bài hát trên diễn tả trạng thái đó. Bài này lại hát với giai điệu rất nhẹ, giọng rất nhẹ, nền sóng biển ra chiều rất bình yên. Kiểu tưởng tượng một người đang ôn lại vết thương của mình bằng cách ngồi nhìn thật lung lên trời và tự tả lại những gì mình đã trải quá á, ui chao... Khi một vết cắt đủ ngấm để thành sẹo, và để người đó hát về nó trong trạng thái điềm tĩnh, chứ không gào khóc lên, thì nó đã thấm tới đâu lun rồi?
betty You heard the rumors from Inez You can't believe a word she says Most times, but this time it was true
Đợt đó em có nghe vài lời đồn từ con Inez. Em chả bao giờ tin được lời quỷ đó nói. À ý là, mọi lần là thế. Nhưng lần này, nó nói thật... - Thấy lối kể chuyện giựt ngược dễ thương thui :D
Còn nữa nhưng mà thui phân tích bi nhiu thui. Đã quá nhiều cho một buổi chiều :')
---
Hết rồi.
Have a nice day! ^^